Alles wat je moet weten over de op handen zijnde energietransitie

De klimaattop in Parijs, ook wel bekend als de COP21, van eind december 2015 heeft geleid tot een akkoord, dat zou moeten leiden tot een beperking van de klimaatverandering. Het akkoord houdt vooral in dat het energiesysteem in Nederland drastisch moet worden veranderd. Dit heet ook wel de energietransitie. De uitstoot van broeikasgassen moet bijvoorbeeld voor 2050 flink worden verminderd. Deze term duikt sinds het akkoord overal in de media op, maar wat houdt de energietransitie eigenlijk in?

Wat is de betekenis van energietransitie?

De energietransitie betekent niets minder dan de omschakeling van energiebronnen. Kortom, de omschakeling van milieuschadelijke, eindige, fossiele brandstoffen, zoals steenkool, aardolie en aardgas, naar milieubewuste, duurzame energiebronnen, zoals zonne-energie, windenergie en aardwarmte. De afspraken die gemaakt zijn over de energietransitie in Nederland zijn vastgelegd in het Klimaatakkoord. Het doel van de transitie is om anno 2050 volledig overgestapt te zijn op een groene energievoorziening van groene stroom en groen gas.

Het Klimaatakkoord

In Nederland hebben we het Klimaatakkoord opgesteld als de Nederlandse invulling van het Klimaatverdrag van Parijs. In Nederland hebben we als doel om voor 2030 het aardgasverbruik in de Nederlandse huishoudens terug te dringen tot vijftig procent, zodat we minder broeikasgassen uitstoten. Het belangrijkste broeikasgas is koolstofdioxide en daarom ligt de focus vooral op het terugdringen van de uitstoot van CO².

Waarom is het terugdringen van CO² van belang?

CO² is een broeikasgas, die sinds de Industriële Revolutie steeds vaker voorkomt in de atmosfeer en de aarde verwarmt. Dit is een natuurlijk proces, genaamd het broeikaseffect. Sinds de flinke uitstoot van CO² is toegenomen, hebben we te maken met een versterkt broeikaseffect wat nadelige gevolgen heeft voor het klimaat. Door de opwarming van de aarde krijgen we namelijk een klimaatverandering met een stijgende zeespiegel, verdwijning van de ijskappen, extremere weersomstandigheden en flinke droogte op aarde.

Waarom moet je kiezen voor energietransitie?

De meeste energie die in de Nederlandse huishoudens verbruikt wordt, is nog steeds energie afkomstig uit de fossiele brandstoffen. Niet alleen raken deze langzaam op, maar ook zorgt verbranding van de fossiele brandstoffen voor het ontstaan van koolstofdioxide. Het winnen van de fossiele brandstoffen zorgt voor schade aan het milieu en de natuur. Door de verbranding van de fossiele brandstoffen komt veel fijnstof in de lucht, wat ook schadelijk is voor onze gezondheid. Het bekendste probleem is echter dat koolstofdioxide zorgt voor een onwenselijke klimaatverandering. Deze klimaatverandering moet ingeperkt worden door de energietransitie. Door met zijn allen over te stappen op energiezuinige bronnen kan de uitstoot van koolstofdioxide terug gedrongen worden.

Wat zie je nu al gebeuren?

Energieleveranciers investeren en worden door de overheid gestimuleerd om in duurzame energieoplossingen te investeren, zoals het bouwen van windmolenparken, installeren van zonnepanelen op de daken van bedrijfspanden, het bouwen van zonneparken, et cetera. De Nederlandse energieleveranciers bieden bijna allemaal alleen maar groene stroom aan of hebben dit in hun pakketten zitten. Ook de transportsectoren doen iets aan hun grote verbruik van fossiele brandstoffen door op elektriciteit te rijden of gebruik te maken van biobrandstof. Steeds meer huishoudens stappen naast groene stroom nu ook over op het milieuvriendelijke groene gas of een andere duurzame manier van verwarmen. De energietransitie in de lucht- en scheepvaart laat echter nog op zich wachten tot nu toe.

Waarom niet eerder overstappen op een compleet duurzame energievoorziening?

Een van de grootste blokkades van een compleet duurzame energievoorziening is verwarming. In Nederland is verwarming bijna compleet afhankelijk van de verbranding van aardgas. Deze fossiele brandstof zal vervangen moeten worden door zonne-energie, stadsverwarming op biomassa of groen gas. Het koken op aardgas is makkelijk te vervangen door inductiekookplaten, maar de verwarming van je woning blijft een issue. Zonneboilers en warmtepompen hebben wel hun intrede gedaan, maar bieden niet dezelfde mogelijkheden zoals aardgas.

Het aardgas vervangende groen gas, dat voortkomt uit biogas, is nog niet in grote hoeveelheden aanwezig. Daarnaast is groengas nog zeer duur in vergelijking met aardgas. Een andere uitdaging is de opslag van energie. Je moet bijvoorbeeld ook zonne-energie krijgen op dagen dat de zon niet schijnt en hiervoor dien je reeds opgeslagen energie op te slaan. Er zijn opslagmogelijkheden ontwikkeld, maar die zijn nog geen gemeengoed. Ook de opslag van warmte blijft een hekelpunt.

Dure maatregel

De energietransitie kost natuurlijk geld. Om van het aardgas af te komen, moeten de overheid, het bedrijfsleven en particulieren aanpassingen doen en investeren in verduurzaming. Als we echter nu ingrijpen, dan voorkom je veel problemen voor latere generaties. Wat de precieze kosten zijn van een energietransitie, kan nog niet gezegd worden. Het Klimaatakkoord heeft meer duidelijkheid gegeven, maar ook hier worden geen specifieke bedragen genoemd. Ook staat er niet gespecificeerd welke maatregelen in je woning je moet nemen, wanneer dit gedaan moet worden en wat hiervan de kosten bedragen. Je kunt echter al beginnen met zonnepanelen op je dak, je huis isoleren en een warmtepomp voor de verwarming van je huis aanschaffen.

Je staat er niet alleen voor: de overheid helpt

Een groot deel van de energietransitie zal voor de rekening van de gewone man zijn, maar de overheid wil mensen wel op weg helpen middels subsidies. Er zijn allerlei financieringen nodig om duurzame maatregelen te kunnen treffen. Je kunt bijvoorbeeld subsidies aanvragen voor warmtepompen. Daarnaast is er voor bedrijven en non-profit instellingen de Investeringssubsidie Duurzame Energie.

De Investeringssubsidie Duurzame Energie

Voor de Investeringssubsidie Duurzame Energie kom je in aanmerking, wanneer je duurzame apparaten zoals warmtepompen voor de verwarming van je woning aanschaft ter vervanging van het aardgas. Met de Investeringssubsidie tracht de Rijksoverheid het verbruik van aardgas in de Nederlandse huishoudens terug te dringen en duurzame verwarmingsmethoden te promoten. Zowel particuliere als zakelijke gebruikers kunnen van de regeling gebruik maken. De Investeringssubsidie Duurzame Energie zou eerst lopen in de periode van 1 januari 2016 tot en met 31 december 2020. Later is dit tijdsbestek verlengd tot 2030. Vanaf 2022 valt de Subsidie Energiebesparing Eigen Huis, ook onder de Investeringssubsidie Duurzame Energie, waardoor ook isolatiewerkzaamheden vergoed worden.

De voorwaarden van de ISDE

Om recht te hebben op de Investeringssubsidie Duurzame Energie moet je aan een aantal eisen voldoen:

• Je hebt een Burgerservicenummer
• Je hebt de energiezuinige apparaten in een woning in Nederland laten installeren door een erkend bedrijf
• Je aardgas vervangende apparaat is in de periode januari 2016 tot en met december 2030 aangeschaft en geïnstalleerd. Hiervan kun je aankoop- en installatiebewijzen aantonen.
• Schaf je meerdere apparaten aan, dan dien je voor elk apparaat apart de subsidieaanvraag in, dus voor iedere zonneboiler of warmtepomp ontvangt de Rijksoverheid een aparte aanvraag.
• Je aanschaf betreft een zonneboiler of warmtepomp. Vanaf 2020 doen pellet kachels en biomassa ketels niet langer mee. Vanaf 2022 worden isolatiemaatregelen hieraan wel toegevoegd.

De Stimuleringssubsidie Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie

De Stimuleringssubsidie Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie is een subsidieregeling voor bedrijven en non-profit instellingen, die investeren in duurzame energiemethoden zoals windmolenparken. Zij zorgen voor de productie van duurzame energie en nemen CO2-reducerende maatregelen. De Stimuleringssubsidie Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie is sinds het ontstaan in 2008 meerdere malen geüpdatet. De laatste update was in januari 2020. Toen ontstond de SDE++. Dit houdt in dat de overheid je geld geeft in de vorm van een subsidie, wanneer je na besparing op je energierekening, na saldering en na de teruglever vergoeding van de energieleverancier je investering in duurzame energieproductie nog niet hebt terugverdiend.

De Subsidie Energiebesparing Eigen Huis

Een derde stimulerende maatregelen van de overheid vind je in de Subsidie Energiebesparing Eigen Huis. Hiervoor kom je in aanmerking als je lid bent van de Vereniging van Eigenaars of als je een particulier woningeigenaar bent. Deze subsidie ontvang je, wanneer je duurzame maatregelen in je huis toepast. Denk hierbij bijvoorbeeld aan dakisolatie, zoldervloerisolatie, vloerisolatie, dubbele beglazing, kunststof kozijnen en dergelijken. Belangrijk is wel dat je twee of meer isolatieklussen laat uitvoeren door een erkend bedrijf en hiervan bewijs kunt aantonen. Tevens moet de isolatieoppervlakte aan een minimale grootte en een minimale isolatiewaarde voldoen.

Btw teruggave installatie zonnepanelen

Voor de installatie van zonnepanelen wordt sinds 2013 geen landelijke subsidie meer gegeven. Maar je kunt wel als je zonnepanelen geïnstalleerd hebt, de btw van de aanschafprijs en installatie terugvragen bij de Belastingdienst. Hierbij is het wel belangrijk dat je een deel van je opgewekte stroom teruggeeft aan het stroomnetwerk. Particulieren die elektriciteit leveren aan het stroomnetwerk worden namelijk beschouwd als kleine ondernemers en daardoor kunnen ze gebruikmaken van de kleineondernemersregeling.

Biomassa als nieuwe energiebron

Het gebruik van biomassa als duurzame energiebron is steeds meer aan het toenemen. Het vormt inmiddels zestig procent van de totale productie van hernieuwbare energie. De transportsector gebruikt bijvoorbeeld steeds meer biobrandstof, maar ook de industrie en in Nederlandse huishoudens maakt de biomassa een opmars. Energie uit biomassa kan worden opgewekt door vergisting, verbranding en vergassing. Bij vergisting wordt tijdens het natuurlijke vergistingsproces de ontstane gassen opgevangen. Droge biomassa vergisten echter niet, waardoor er ook gekeken is naar biovergassing. Vergassing staat echter aan het begin van de ontwikkeling. Verbranding gebeurt in stookcentrales, waar de organische materialen verbrand worden.

Energie uit water en bodem

Wanneer men denkt aan duurzame energiebronnen, wordt er automatisch gedacht aan wind- en zonne-energie. Energie kan echter ook gehaald worden uit de aardbodem en het water. Waterkracht, geothermie en aquathermie zijn hier voorbeelden van. Tevens zijn water en bodem ook goedkope opslagplaatsen voor energie. Hier hangen echter ook nog vele nadelen aan vast. Bij boringen kan het grondwater verontreinigd raken. Daarbij wordt bij sommige aard- en bodemwarmtesystemen gebruik gemaakt van schadelijke stoffen, die in het grondwater terecht kunnen komen. Ook kan het grondwater opwarmen door het op pompen van warmte.

Draag een steentje bij door voor een duurzame energieleverancier te kiezen

Je kunt door te kiezen voor een duurzame energieleverancier ook een steentje bijdragen aan de energietransitie. Tegenwoordig wordt er door vrijwel iedere energieleverancier groene energie aangeboden voor een aantrekkelijke prijs. Wil je nou graag bekijken waar je duurzame energie kunt ontvangen? Dan kun je gebruik maken van onze vergelijker om de beste deal voor jouw persoonlijke situatie te vinden.