Kerncentrales | Informatiegids (2022)

Er zijn verschillende manieren waarop diverse bronnen worden omgezet in energie. Een van deze bronnen is uranium, een grondstof dat wordt omgezet tot energie. Dit gebeurt in een kerncentrale. Hoe werkt het omzetten van deze grondstof en is dit duurzaam? En hoeveel kerncentrales zijn er in Nederland? Hier lees je niet alleen alles over de kerncentrale en de werking hiervan, maar ook over het gebruik van kernenergie en de toekomst van duurzame energie in Nederland en in de rest van de wereld.

Wat is een kerncentrale?

Een kerncentrale is een grote installatie waarmee elektriciteit kan worden opgewekt. Dit gebeurt door de energie die vrijkomt bij de kernsplijting van uranium erts. Met de warmte die vrijkomt bij deze splijting wordt stoom opgewekt waarmee een turbine wordt aangedreven. Deze turbine zorgt er vervolgens weer voor dat de generator wordt aangedreven waarmee de energie wordt omgezet in elektriciteit. Er zijn een paar honderd kerncentrales over de hele wereld, waarvan de meeste in de Verenigde Staten. Daarnaast zijn er ook een groot aantal kernreactoren in aanleg, waarvan de meeste in Azië. Er is ook een kerncentrale in Nederland. Deze bevindt zich in Borssele, een plaats in de provincie Zeeland.

Hoe werkt een kerncentrale?

Een kerncentrale werkt als volgt. Je kunt de kernreactor zien als een moderne stoommachine waarmee uiteindelijk elektriciteit wordt opgewekt. Hoe werkt dit precies? Het begint allemaal met de grondstof uranium die wordt gevonden in verschillende landen. Zo werkt het proces bij kerncentrale Borssele in Zeeland:

1. De grondstof uranium is hermetisch afgesloten in splijtstofelementen. De radioactieve stoffen die bij het proces vrijkomen kunnen er niet uit;
2. Het water in het reactorvat staat onder hoge druk waardoor het niet gaat koken, ondanks de hoge temperatuur. Het reactorvat is onderdeel van het gesloten primaire systeem. Hierin zorgt de pomp voor een permanente koeling van de kern.
3. De warmte van het primaire circuit wordt gebruikt om processtoom te maken. Dit gebeurt in het secundaire systeem, in de stoomgenerator.
4. De stoom gaat met grote kracht door de stoomturbine. Uit dit gesloten vat komt weer water dat gekoeld wordt met water uit de Westerschelde. Het water komt niet in aanraking met de radioactieve stoffen uit de gesloten circuits.
5. Aan de stoomturbine zit de generator gekoppeld. Dit is een grote dynamo die ongeveer 500 megawatt elektriciteit levert aan het hoogspanningsnet vanuit de stoomturbine.

Kerncentrale Nederland

Ook in het zuiden van Nederland vind je dus een kerncentrale: in Borssele, Zeeland. Deze kerncentrale wordt gebruikt om Amsterdam en Schiphol van stroom te voorzien. Vroeger waren er een stuk meer kerncentrales. In 2003 waren er zes centrales in gebruik. Een voorbeeld is de kerncentrale Dodewaard. Vanwege de geliberaliseerde energiemarkt werd de centrale in 1997 buiten gebruik gesteld. De kerncentrale in Borssele is op dit moment de enige die in gebruik is. Naar alle waarschijnlijkheid zal deze centrale in de toekomst ook worden gesloten en komt er geen nieuwe.

Duurzaamheid in een kerncentrale

Is kernenergie duurzaam? De energie, afkomstig van het uranium dat via kernsplijting warmte en stoom voortbrengt, wordt door het kabinet vooral gezien als een overbrugging naar een duurzame energievoorziening. Bij het productieproces van kernenergie komt vrijwel geen CO2 vrij. Daarnaast wordt er alles aan gedaan om de vrijgekomen radioactieve stoffen niet in aanraking komen met de stoom en dus de energie. Uranium is daarnaast ook een goedkope grondstof. Toch kun je kernenergie zien als een vorm van grijze stroom. Daarnaast is uranium ook geen onuitputtelijke bron en zal dit op den duur niet meer beschikbaar zijn. Op dit moment is de verwachting dat de komende 100 jaar nog gebruik kan worden gemaakt van kernenergie.

De enige kerncentrale Nederland zal naar verwachting in 2034 sluiten. Hiervoor is een uitgebreid plan gemaakt om de ontmanteling zo veilig mogelijk te laten verlopen. Dit in verband met de radioactieve stoffen. De ontmanteling van de kerncentrale is volledig afgerond in 2048. Het wordt dan ook verwacht dat er op grote schaal duurzame energie kan worden gebruikt. Hierbij kun je denken aan energie van de zon, wind en water.

De toekomst van de kerncentrale

Een kerncentrale is dus iets wat waarschijnlijk over tientallen jaren helemaal verdwenen is. Dit komt vooral omdat uranium dan niet of nauwelijks meer beschikbaar is, maar ook omdat de duurzame energie optimaal kan worden opgewekt. Dit is energie uit bronnen die nooit op gaan en dus kan dit altijd gebruikt blijven worden.